| 5 Nisan 2012 |
Bolu Gündem Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Süha Alparslan, Belçika’nın Hasselt kentinde ulaşımın bedava olduğunu ve bunu nasıl başardıklarını ifade eden bir yazı kaleme aldı. Köşe yazısı Bolu’ya da atıfta bulunularak kaleme alınmış.
TOPLU ULAŞIM BEDAVA OLMALI
Durun, hemen olmaz demeyin.
Yazıyı okumaya devam edin, lütfen.
Dünyada bunu uygulayan kentler var,
Öyle Kuzey Kore, Vietnam falan da değil.
Avrupa’nın göbeğinde Belçika’nın Hasselt kentinde toplu ulaşım 15 yıldır bedava.
Aman, orası Avrupa, onların milli gelirleri yüksek, belediyenin bütçesi fazla veriyordur falan da demeyin.
Hasselt Belediyesi tam aksine bütçesi eksi verdiği için, parası olmadığı için bu uygulamaya geçmiş.
Her şey 1995 yılında başlamış, 75 bin nüfuslu bir sanayi kenti olan Hasselt 1995’ e dek 150 yıl Hıristiyan demokratlar tarafından yönetilmiş.
Hasselt kent olarak iflasın eşiğine gelince ilk kez sosyal demokratlara oy atmış ve sol-sosyal demokrat-çevreci Steve Stevaert Belediye Başkanlığı koltuğuna oturmuş.
İlk amacının “150 yıllık anlayış değişikliği yaratmak” olduğunu söyleyen Başkan ilk uygulaması olan toplu ulaşımı bedava yaptıktan sonra ilk açıklamalarından birinde şunları ifade etmiş,
“Belediye başkanlığını kazandığımda kasa tamtakırdı. Belediye iflasın eşiğindeydi, madem para yok halka önce bunu anlatmalıydım ve yeni bir çıkış bulmalıydık. Halka, ‘sizin paranız olmadığı için, belediyenin parası yok, öyleyse size bundan sonra otobüsleri bedava yapıyorum’ dedim. Toplu Ulaşımın bedava olacağı ama çok çeşitli başka değişiklikleri de hedeflediğiniz yeni kent ve ulaşım politikası uygulayacağımızı ilan ettik. Bölge parlamentosunda da, belediye meclisinde de orada burada gerçekten delirmiş olabileceğimi ya da akılsız bir komünist olabileceğimi konuşmuşlar ciddi ciddi...”*
Belediye Başkanı Stevaert bedava yolcu taşıyarak kentte “Ulaşım devrimi” yapmayı her zaman ciddiye almış. Seçim çalışması döneminde verdiği tek söz de bu. Söyledikleri demeçleri incelendiğinde öncelikle projesine canla başla halkı da inandırmaya çalışıyor. Bir gazeteye başlangıç günlerini anlatan Stevaert diyor ki, “Paramız olmadığı için bedava taşımaya başladık bu paradoks gibi görünüyor ama bizim devrimimiz bedava taşıma ile başladı. Kısa süre sonra kent bütün borçlarını ödedi, yeni iş yerleri oluştu, parası olan ve dünya çapında tanınır hale geldi. Kentimiz Avrupa’nın en kaliteli kentlerinden biri. Hem de bunu kendi kendine başardı.”*
Bütün bunlardan sonra uygulamayı anlatayım isterseniz,
Parası olmayan bir kent, sırf parası yok diye bedava yolcu taşımaya başlayarak nasıl para kazanır?
Başkan işe önceki yönetimin yapmayı planladığı üçüncü çevre yolu projesini iptal ederek başlamış.
Üçüncü çevre yolunun kent merkezindeki trafik yoğunluğunu değiştirmeyeceğini söyleyen başkan trafikte yeni düzenlemeler yapmaya başlıyor.
Öncelikle toplu ulaşım araç sefer sayısı artırılıyor, bütün istikametlerden hemen her semte 10 dakikada bir sefer düzenlenmeye başlanıyor. Daha önce yarı yarıya dolu olan otobüslerin yolcu kapasiteleri yüzde yüz artıyor.
Çevre yolları ve ana arterler rahatlıyor.
İnsanların bilincinde ‘ Bedava yolculuk etmek varken, neden arabamla yakıt harcayayım, neden park yeri arayayım” oluşuyor, kent içi trafik rahatlıyor.
Önlemler devam ediyor,
Kent içindeki geniş caddeleri daraltan başkan dört şeritleri ikiye indiriyor, iptal edilen şeritlere ağaçlar dikiliyor, iptal edilen üçüncü çevre yolu tamamen ağaçlandırılıyor, böylelikle kentin etrafında bir yeşil kuşak oluşuyor, kent içindeki otopark sayıları sınırlandırılıyor, park ücretleri şehir içi ulaşımda araba kullanılmasını caydırmak için artırılıyor.
Peki, burada akla gelen soru bu işin finansmanı ve belediyeye maliyeti?
Bu sistemin Hasselt Belediyesine yıllık 800 bin Euro maliyeti var,
Yeni şehir bütçesinin yüzde birine tekabül ediyor, sistem yeni gelirler getirdiği için, kapatılan oto parklar yeni belediye arsaları üretimine katkı sağladığı için, üçüncü çevre yolu projesi iptal edildiği için belediye bu işten karlı bile çıkmış.
Kişi başına ulaşımın bedava olması 18 Euro maliyet getirmiş.
Hasselt modeli ile yılda beş milyon kişi bedava seyahat ediyor.
Nüfus 75 bin, otobüsleri bedava kullananlar ise 5 milyon.
Kişi başına yılda ortalama 67 kez otobüsleri kullanmışlar.
Kente gelen turist sayısı artmış, belediye duraklarına alınan ilan ve reklâmlardan fazlası ile gelir etmeye başlamış…
Başkan Stevaert, komünist misiniz? Sorusunu ise şöyle yanıtlamış;
“Hayır, asla komünist falan değiliz, aksine orta sınıfın haklarını savunuyoruz. Ama öncelikle herkesin insan olduğunu tekrar hatırlamasına yardımcı oluyoruz.”*
Başkan sonra mı?
Belçika Flamen bölgesi Ulaştırma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olmuş,
Şimdi ise Hasselt’in de içinde bulunduğu Limburg bölgesinin Valisi.
Hasselt de toplu ulaşım 15 yıldır bedava.
Estonya’nın başkenti Tallinn’de önümüzdeki yıldan başlayarak toplu ulaşımın bedava olması için karar verilmiş.
Yazının sonuna geldik,
Pardon “Bolu mu” dediniz?
Duyamıyorum, ha evet Bolu hani şu Belediye Reisinin “Büyüyen küçük şehri”
Onu da başka bir zaman anlatırız…
Olmaz mı?
*Alıntılar, Birgün Gazetesi Pazar eki Selami İnce “Dünyanın halleri” çalışmasından.
